22 Mayıs 2006
Faşist Fars molla rejiminə bağlı bir qəzetdə çıxan Türkləri alçaldıcı karikaturanın, bu qədər infiale gətirib çıxaracağını mollalar təxmin edə bilmədi. Tebrizdə 22 May 2006da yüz minlərlə insanın qatımıyla başlayan kıyam, dalğa dalğa bütün Cənub Azərbaycana yayıldı və İran adlandırılan ölkənin saxtakar mollaları titrədi, qorxdu…
Bu gündə nələr oldu?
Bu gün, Azərbaycan Türkləri üçün niyə/səbəb əhəmiyyətli?
İl 2006, aylardan May…
İran rejiminin rəsmi qəzetinin 12 may 2006 tarixli nüsxəsində Türkləri alçaldan bir karikatura nəşr olundu.
Türk cəmiyyətində böyük reaksiyalara gətirib çıxaran bu karikatura, Tebriz başda olmaq üzrə Cənub Azərbaycanın bir çox Urmiye, Sulduz, Hoy, Zencan, Ərdə bil kimi şəhərlərində qiyama səbəb oldu. Tebriz küçələri bir anda artan ədədlərlə, əvvəl üzlər, sonra minlər sonra on minlər və nəhayət yüz minlərlə aktivistlə doldu.
Karikatura hadisəsini ilk reaksiya Tebriz Universitetinin şagirdlərindən gəldi. Yüz minlərlə adamın qatıldığı bu göstərilərin ardından dövlətin hadisələrə sərt müdaxilə etməsiylə nəticəsində 50dən çox hərəkətçi həyatını itirdi, yüzlərlə adam yaralandı və minlərlə insan rejmin güc qüvvətləri tərəfindən həbs olundu. İran zindanları az qala/haradasa Cənub Azərbaycan Türkləriylə dolduruldu.
Bu qiyamla Cənub Azərbaycanın siyasi xəritəsi də bir mənada çəkilmiş oldu. Necə ki Cənub Azərbaycanın bir ucundan (Karadağ bölgəsindən də Sulduz və Makıya qədər) o biri ucunda yerləşən Tahran və Qum şəhərlərinə qədər qiyamlar olması bir daha bu ellərin və şəhərlərin Azərbaycana aid olduğunu ortaya çıxarmışdır.
22 may kiyamı Cənub Azərbaycan Milli Herekatına qızıl hərflərlə yazıldı.
Az qala/haradasa 100 ilə yaxındır ki, fars şövanistlerinin Cənub Azərbaycanda Türklərini assimilyasiya etmə siyasəti, 22 may kiyamı ilə müflisləşdi.
Mehz 22 mayda Tebriz küçələrində yarandı Haray, Haray Məhrum TÜRKEM şüarı. Bu şüardan sonra bir daha Türkləri assimilyasiya faktorun/etmənin mümkünsüz olduğunu anlayan fars iqtidarı Cənub Azərbaycanda o gün ən sərt rejimi tətbiqə başladı.
İfadə edək ki, bu hadisələrin ardından dünyanın bir çox ölkələrində yaşayan Azərbaycan Türkləri, İran böyük elçiliyinin qarşısında nizamlı hərəkətlər edərək Cənub Azərbaycandakı qardaş-bacilarina dəstək verdilər.
O gündən bu günə hər ilin 22 may günü Azərbaycan Türkləri dünyanın müxtəlif ölkələrində bu herekatın il dönümünü xatırlamaq üçün müxtəlif hərəkətlər, yığıncaqlar, konfranslar keçirər.
Cənubda, xüsusilə Tebriz, Ərdə bil, Urmu, Hoy kimi şəhərlərdə hər 22 may yaxınlaşarkən fars rejminin güc qüvvətləri ordakı milli fəalları habp edər ki, onlar yenidən hər hansı bir hərəkət təşkil edə bilməsin.
Cənub Azərbaycanda Türkləri bir addım daha azadlığa yaxınlaşdıran 22 may kiyamı zamanı şəhid olmuş insanları hörmətlə yad edirik.