فریدون ابراهیمی ، فدایی شهید عدالت

مشاهیر آزربایجان جنوبی    (نقل از نشریه راه نو – ارگان اطلاع رسانی تشکیلات راه ملی آزربایجان جنوبی – شماره ۳ – بهمن ۱۳۹۵)

فریدون ابراهیمی

فدایی شهید عدالت

فریدون ابراهیمی فرزند میرزا غنی متولد ۲۹ آبان ۱۲۹۷ و رئیس فرقه دموکرات آذربایجان در آستاراحقوقدان و دانش‌آموخته دانشکده حقوق دانشگاه تهران و عالی‌ترین مقام قضایی این حکومت یعنی دادستان کل حکومت آذربایجان بود.فريدون در شهر آستارا متولد شد. پدرش نیز از روشنفکران دوران خود بود، که در سال ۱۲۹۷ پس از تشکيل فرقه عدالت در رشت ، به رهبری ميرزا محمد آخوندزاده اقدام به تاسيس تشکيلات فرقه عدالت در آستارا کرده بود . وی در تيرماه ۱۲۹۹، پس از شرکت در اولين کنگره فرقه عدالت در شهر انزلی بنيانگذاری حزب کمونيست ايران، تشکيلات اين حزب را در آستارا پايه گذاری کرد. *۱

فريدون ابراهيمی در آستارا و انزلی و تبریز تحصیلات خود را ادامه داد و در سال ۱۳۲۰، زمانی که در دانشکده حقوق دانشگاه تهران مشغول تحصيل بود، در جنبش های دانشجويی شرکت فعال و موثر داشت و به سال ۱۳۲۲ به سازمان جوانان حزب توده پیوست . وی فعاليت‌های ادبی خود را از سالهای اول ورود به دانشگاه آغاز و بزودی شروع به نوشتن مقالات سياسی کرد.

در سال ۱۳۲۲ ؛ پس از تاسيس روزنامه آژير، توسط سيد جعفر پيشه وری، شروع به همکاری با اين روزنامه کرد و در همين سال به عضويت هيئت تحريريه درآمد. فريدون در مقاله‌های خود به افشای امپرياليسم و سرسپردگان داخلی آن می پرداخت. وی با روزنامه‌های «خاور نو»، «آذربايجان» و ساير مطبوعات دموکراتيک همکاری می کرد و مقالات زيادی در تحليل مسائل اجتماعی و سياسی روز می نوشت. او همکاری نزدیکی با روزنامه آژیر و خاور نو داشت . و همزمان با اهتمام سید جعفر پیشه وری در امر تاسیس فرقه دموکرات از اداره کنندگان اصلی نشریه آژیر محسوب می گردید.

او به روایت کسانی که می شناختندش سخت به خود مطمئن بود و گفتاری جدی و برترمنش داست و صاحب قلمی تند و بی پروا بود و با پیش‌بینی حکومت ملی طی مقاله‌ای تحت عنوان مشت آهنین در اعتراض به نخست وزیری صد رالاشراف نوشته بود : « روزی که مشت آهنین ما به کار بیافتد دشمنان آزادی … به قدرت توده مبارز پی خواهند برد . ما به خوبی می‌بینیم که روز انتقام ما به سرعت نزدیک می شود. » *۲

فريدون ابراهيمی در خرداد ماه ۱۳۲۴ در رشته حقوق سياسی فارغ التحصيل شد. وی علاوه بر زبان مادري، به زبانهای فارسی ، فرانسه و عربی تسلط کامل داشت. در اين زمان از طرف وزارت امور خارجه و روزنامه اطلاعات بارها به او پيشنهاد همکاری می شد. ولی او که خدمت به خلق را وظيفه اصلی خويش ميدانست، پيشنهادهای مذکور را رد کرد و به سرزمين زادگاهش آذربايجان برگشت.

۳ شهريور ماه ۱۳۲۴ فراخوان ۱۲ ماده‌ای فرقه دموکرات آذربايجان منتشر شد. در اين اعلاميه از ملت آزربايجان دعوت شده بود که برای مبارزه در راه آزادی با هم متحد شوند. اين فراخوان مورد استقبال طبقات زحمتکش قرار گرفت.

در ۱۴ شهريورماه ۱۳۲۴، روزنامه “آذربايجان”، ارگان رسمی فرقه دموکرات آزربايجان منتشر شد. فريدون ابراهيمی در اين زمان شروع به همکاری با “آذربايجان” کرد. مقالات فريدون درباره تاريخ تمدن آزربايجان نقش مهمی در بيداری حس غرور ملی ملت آذربايجان داشت.

فريدون ابراهيمی در اولين کنگره فرقه دموکرات آذربايجان، که در ۹ مهرماه ۱۳۲۴،با شرکت ۲۳۷ نفر از نمايندگان ملت آذربايجان در تبريز تشکيل گرديد، شرکت داشت. پس از تشکيل مجلس مؤسسان، هيئت حکومت ملی خلق آذربايجان، که از ۳۹ نفر تشکيل می شد و سيد جعفر پيشه وری در رأس آن قرار داشت، تعيين گرديد.

وقتی در ارومیه قدرتهای ارتجاعی در ارومیه در برابر اصول بنیادین مرامنامه حکومت ملی شامل « خودمختاری آزربایجان» و « رسمیت زبان ترکی » و « تصرف املاک ملاکین » مقاومت می‌کردند سریعاٌ به ارومیه عزیمت و با ابتکار عمل کمیته جدیدی را با لحاظ اصول مذکور تشکیل داد. *۳

فريدون ابراهيمی نيز جزء اين هيئت انتخاب و سپس به سمت دادستان کل آزربايجان منصوب شد.

وقتی شاه مخلوع در ۲۱ آذرماه ۱۳۲۵، به آذربايجان وحشيانه حمله کرد فريدون ابراهيمی همراه با تعدادی رفقای فدایی خود که تعدادشان از ده نفر بیشتر نبود ! در داخل ساختمان کميته مرکزی سنگر گرفته بودند و پس از ۳۴ ساعت نبرد مسلحانه با ارتش بواسطه نداشتن مهمات مجبور به ترک سنگر شدند و چند روزی مخفی شده بودند که در نهایت محل اختفای آن‌ها لو رفته و دستگير شدند. *۴

فریدون در دفاع از عمل‌کرد انقلابی حکومت ملی می گفت: « من اراده خلق خود و حکومت ملی خود را به‌موقع اجرا گذاشته‌ام » و هرگز از دولت و شاه طلب عفو نکرد . *۵

فريدون ابراهيمی در ساعت ۴ صبح روز اول خرداد ۱۳۲۶ ، در خيابان ستارخان تبريز، جلوی باغ گلستان در ۲۹ سالگی به دار آویخته شد. او با گامهايی محکم به سمت چوبه دار رفت و با حالتی تمسخرآميز و نگاهی پر از نفرت به جلادان حکم کرد که طناب را به گردنش بياندازند. *۶

برادر کوچک وی بنام انوشیروان ابراهیمی نیز در اوائل شکل‌گیری جمهوری اسلامی دستگیر و اعدام شد.

نام و یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

منابع و مآخذ:

۱– بهزاد بهزادی (آذربایجان دموکرات) ص ۴۵

۲–غلامرضا سلامی و … (اسناد مطبوعات)ج ۳ ص ۳۹۰

۳– (بحران آذربایجان) ص۱۰

۴-(اسرار مهمی از قضایای آذربایجان) ص۱۹

۵– به آذین (از هر دری) ص۲۱

۶– سایت گونی نیوز